CECHY MAKROSKOPOWE
 Grupa owocników
|
Owocniki najczęściej regularnie kuliste lub owalne. W glebie zawierającej żwir lub kamienie niekiedy zdeformowane. Wielkość owocników 2–5 cm. Zewnętrzna warstwa perydium zawsze jaskrawa, żółto-czerwona, pomarańczowo-czerwona, u starszych owocników czerwono-brązowa. Powierzchnia owocnika wyraźnie brodawkowana. Brodawki długie, piramidalne, czasem przybierają postać ostrych kolców. Perydium na przekroju marmurkowate, zawsze w odcieniach czerwonych lub pomarańczowych, z regularnie przebiegającymi białymi żyłkami. Grubość perydium zależna od wieku owocnika. U młodych okazów zawsze grube, a wraz ze wzrostem owocnika coraz cieńsze, zanikające. Na ogół 1-6 mm grubości. Gleba młodych owocników szaro-pomarańczowa, potem czerwonawa, do czarno-czerwonej. We wczesnym stadium dojrzałości poprzecinana jasnymi dissepimentami tworzącymi na przekroju marmurkowaty wzór. Owocniki zawsze otoczone wyraźną, grubą i trudno usuwalną krustą utworzona przez strzępki grzybni i resztki ziemne i roślinne.
|
CECHY MIKROSKOPOWE
 Zarodniki E.quercicola
|
Perydium wyraźnie dwuwarstwowe, 200-600 μm. Warstwę zewnętrzną - korteks - tworzą brodawki perydialne wraz z tkanką łączną. Brodawki zbudowane z sinusoidalnych, grubościennych strzępek zabarwionych na żółto-brązowo. Tkanka łączna zbudowana z prostych, równolegle ułożonych, septowanych, bezbarwnych strzępek. Perydium właściwe to warstwa chaotycznie splecionych, hialinowych strzępek o średnicy 3-7 μm. Worki owalne lub kuliste. Średnia wielkość worków 25-68 x 20-55 μm. Worki 2-4(8) zarodnikowe. Worki można zaobserwować tylko we wczesnym stadium dojrzałości, kiedy gleba zawiera wyraźne dissepimenta. W dalszej fazie wzrostu worki ulegają rozpadowi. Zarodniki kuliste o średniej wielkości 20-25 μm. Zarodniki wyraźnie urzeźbione, gęsto pokryte ostrymi drobnymi i cienkimi kolcami o średniej wielkości 1-3 μm. Kolce na szczytach haczykowato zagiętę, sprawiaja wrażenie jednorodnej "szczeciniastej " powierzchni.
 |
 |
 |
Przekrój perydium |
Strzępki brodawki perydialnej |
Worki i młode zarodniki |
|
SIEDLISKO
|
Elaphomyces quercicola rośnie w lasach liściastych i mieszanych. Jedynym opisanym dotąd partnerem mikoryzowym są różne gatunki Quercus. Gatunek ten - podobnie jak inne gatunki z rodzaju Elaphomyces nie ma szczególnych wymagań glebowych. Wyrasta do 6-8 cm pod powierzchnią gleby, zawsze w licznych grupach. Owocniki we wszystkich stadiach dojrzałości można zbierać cały rok. Elaphomyces quercicola z uwagi na szczelnie pokrywającą owocniki krustę w nieodróżnialnych od podłoża barwach bywa bardzo trudny do zauważenia.
|
WYSTĘPOWANIE
|
Gatunek bardzo rzadki. Po raz pierwszy zlokalizowany na obszarze Polski i opisany jako forma E. muricatus w 1988 r przez M. Ławrynowicz. Od tego czasu zlokalizowano kilka nowych stanowisk w Hiszpani oraz jedno we Francji (Paz et al. 2017).
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska DF 66, Babice k. Chrzanowa , Sierpień 2010
|
UWAGI
 Gleba owocników we wczesnym stadium dojrzałości
|
Elaphomyces quercicola może byc mylony z innymi gatunkami w obrębie rodzaju, charakteryzującymi się marmurkowatym na przekroju, perydium. Wyróżnia go przede wszystkim wielkość owocników, bardzo żywe barwy zawsze z odcieniami czerwonymi i pomarańczowymi, oraz obecność szczelnej i grubej krusty.
|
